Paragrafen

Corona

1.   Inleiding
De corona crisis (COVID-19 virus) duurt -maart 2021- ongeveer een jaar en ook in 2021 zullen de gevolgen vermoedelijk tot in het najaar merkbaar zijn. Dit laat diepe sporen na in de gemeente en organisatie. Zowel de maatschappelijke als financiële gevolgen zijn groot. In deze paragraaf wordt een integraal beeld geschetst van de gevolgen voor verslagjaar 2020 en verder. Ook op andere plaatsen in het jaarverslag wordt aandacht besteed aan corona omdat de consequenties immers veelomvattend zijn.

2.   Algemeen
De gemeente heeft adequaat gereageerd op de corona crisis, mede omdat de afgelopen jaren reeds is ingezet op de wendbaarheid van de organisatie en digitalisering. Financieel bleek de gemeente kwetsbaar wat betreft de wegvallende (substantiële) baten voor parkeer- en toeristenbelasting en wellicht ook voor lagere dividenden. Vooral wat betreft extra lasten wordt de gemeente door het Rijk gecompenseerd.

3.   Korte termijneffecten op de gemeente
De druk op samenleving en organisatie is groot, de opbrengsten uit vooral toeristen- en parkeerbelasting zijn substantieel lager, er moeten hogere kosten gemaakt worden en de gemeente wordt vooralsnog onvoldoende hiervoor door het Rijk gecompenseerd. Uit de regionale impactmonitor komt naar voren dat het aantal WW-uitkeringen is toegenomen (vooral dienstverlening/transport), een kwart van de bedrijven NOW heeft aangevraagd en dat door een deel van de ZZP-ers binnen de gemeente een beroep wordt gedaan op de TOZO regeling om te voorzien in hun levensonderhoud. Het consumenten- en ondernemers-vertrouwen staat begrijpelijkerwijze onder druk, maar (wellicht dankzij steun van de overheden) heeft dat niet geleid tot een grote golf faillissementen. Er waren meer meldingen van jeugdoverlast maar er was minder sprake van diefstal en inbraken.

4.   Verwachte lange termijneffecten op de gemeente

organisatie
Het extra werk dat de crisis met zich mee brengt maakt zichtbaar dat de capaciteit om extra werk op te kunnen vangen beperkt is omdat de organisatie ‘lean en mean’ is georganiseerd. Naar verwachting zullen op verschillende terreinen nog jarenlang extra middelen noodzakelijk zijn. Denk daarbij aan de jeugdzorg, onderwijs, arbeidsmarktbeleid, WMO, financiën etc. De organisatie heeft een grote digitale transformatie ondergaan, waardoor de verwachting is dat dit ook post-corona gevolgen zal hebben zoals vaker thuis werken (en dus minder vaak op kantoor).

samenleving
Indicatief kan gedacht worden aan de volgende terreinen: toename huiselijk geweld, ‘post corona’ problematiek bij jongeren (bv psychosociale problemen, schoolachterstand of –uitval, doorstroming vervolgstudies of arbeidsmarkt), ouderen (eenzaamheid, WMO), instandhouding sociaal maatschappelijke infrastructuur.

financieel
Ook dividenden van deelnemingen kunnen voor langere tijd geraakt worden. Ook is de vraag hoe lang het duurt voor de toeristenstromen weer op het niveau zijn van voor het corona-tijdperk. Dat heeft immers gevolgen voor de baten van toeristen- en parkeerbelasting van de gemeente maar ook op de ondernemers (bv. campings en horeca).

5.   Visie op genomen en te nemen maatregelen en activiteiten
De gemeente wil de lokale samenleving ondersteunen in de corona crisis, rekening houdend met regelgeving vanuit het Rijk. De gemeente draagt haar steentje bij om de verspreiding van het virus te voorkomen (bv. handhaving in de buitenruimte en waar mogelijk thuis werken van de medewerkers) en wil negatieve effecten waar mogelijk te verzachten. Ook in 2021 en daarna wordt in regionaal verband bekeken hoe de gevolgen van de crisis integraal kunnen worden aangepakt.

6.   Totaal van de financiële effecten
De gemeente heeft in boekjaar 2020 een nadelig saldo van € 415.367 a.g.v. de corona crisis, rekening houdend met de compensatie die we van het Rijk hebben gekregen. Op basis van de jaarrekening 2020 heeft het Rijk gemeenten overigens meer compensatie in het vooruit gesteld. De omvang daarvan is echter niet bekend. Zie de specificatie aan het einde van deze paragraaf.

7.   Totaal van de risico’s
Naar verwachting zijn eind van de zomer/begin najaar 2021 de meeste mensen in Nederland gevaccineerd waarmee geleidelijk teruggekeerd kan worden naar ‘het gewone leven’. Ook in 2021 zijn derhalve nog financiële risico’s en ook voor de jaren daarna zijn er risico’s (bv dividenden, jeugdzorg, onderwijs, toeristen- en parkeerbelasting) afhankelijk van het tempo waarin het lukt om terug te keren naar een ‘normale situatie’.

8.   Inzet van de ambtelijke organisatie
Afgelopen jaren is ingezet op een ambtelijke organisatie gefundeerd op drie pijlers: wendbare organisatie, weerbare en lenige professionals en een stevige basis. Tevens is flink geïnvesteerd in digitale technologie en ondersteuning die op afstand werken mogelijk maakt. In 2020 bleek dit een waardevolle investering, toen vanaf maart 2020 vele medewerkers van de ene op de andere dag vanuit huis moesten werken. Verder toonden medewerkers uit vele verschillende delen van de organisatie zich flexibel door zich in te zetten voor ander werk dan ‘normaal’. Bijvoorbeeld bij het tijdelijke nieuwe ondernemersloket en bij het online-communicatieteam. Ook is er langdurig in weekenden en avonden gewerkt als de Rijksoverheid nieuwe maatregelen aankondigde. In de eerste periode is dit zo veel mogelijk opgevangen door eigen personeel, maar de rek is er op enig moment uit. Daarom is in het tweede deel van het jaar ook meer ingehuurd. In de loop van de eerste golf is het reguliere werk (voor projecten en beleid) weer meer op gang gekomen. Bij de tweede golf heeft het reguliere werk volwaardig door kunnen gaan. Terwijl inmiddels ook is gebleken dat corona (en de gevolgen ervan) voor de komende jaren structurele inzet van ons vraagt. Dit heeft een nieuw spanningsveld gegeven in de toedeling van de beschikbare capaciteit. Met de corona ‘impactmonitor’ houden we ‘vinger aan de pols’, wat gevolg kan hebben voor (extra) inzet van de ambtelijke organisatie.

9.   Verwachtingen voor 2021 en verder
Ook in 2021 zal de gemeente de gevolgen van de corona crisis ondervinden, zowel maatschappelijk als financieel. De gevolgen daarna zullen deels structureel zijn, de digitale transformatie zal bijvoorbeeld een blijvende impact hebben en het zal enkele jaren duren ‘voor de situatie is genormaliseerd’. Denk bijvoorbeeld aan toeristenstromen, het horecagebruik en winkelpatronen. Maar te denken valt ook aan (extra) uitgaven voor WMO, uitkeringen, jeugdzorg, arbeidsmarktbeleid.

10.   Aandachtspunten per programma in boekjaar 2020
In onderstaande matrix is een overzicht te vinden per programma van de aandachtspunten boekjaar 2020. Een ingevuld ‘wit blok’ zijn meer lasten, een grijs vak zijn minder inkomsten. De tabel wordt hieronder kort toegelicht.

Meer lasten

Minder inkomsten

Bestuur en ondersteuning

digitalisering, thuiswerken

inhuur

communicatie, dienstverlening

parkeerbelasting

precario, OZB, Leges, belastingen, dividend

Veiligheid

crisisorganisatie

toezicht en  handhaving

Verkeer en vervoer

reguleren bezoekersstromen

Economie

steun ondernemers

toeristenbelasting

Onderwijs

Sport, cultuur en recreatie

steun sportverenigingen

steun culturele instellingen

Sociaal domein

uitvoering TOZO

bijstand

continuering zorg

minima regelingen, kinderopvang

Volksgezondheid

GGD

Volkshuisvesting

Bestuur en ondersteuning: Ingezet is op ondersteuning voor de medewerkers om thuis te werken, extra inhuur vanwege de extra taken, extra inspanningen voor communicatie en dienstverlening. Omdat het strand minder bezocht werd is substantieel minder parkeerbelasting dan begroot binnen gekomen. Ook de precario baten uit terrassen en baten uit dividenden staan onder druk.

Veiligheid: Er is een crisisorganisatie in het leven geroepen en op toezicht en handhaving is extra ingezet om de corona maatregelen te handhaven.

Verkeer en Vervoer: extra inzet bezoekersstromen om corona maatregelen te handhaven.

Economie: Steun aan ondernemers (bv. kwijtschelding huur/canon). Omdat er minder toeristen waren is er substantieel minder toeristenbelasting ontvangen.

Sport en cultuur: Hulp aan sportorganisaties een aan openluchttheater Caprera.

Sociaal Domein: Hier is sprake van grote inspanning om burgers en ondernemers te ondersteunen om door de crisis heen te komen.

Volksgezondheid en milieu: de GGD speelt een belangrijk rol wat betreft testen op corona, advisering en vaccinatiecampagne.

LASTEN

Begroting na wijziging 2020

Rekening 2020

PROGRAMMA 0 BESTUUR EN ONDERSTEUNING

-101.423

-187.802

PROGRAMMA 1 VEILIGHEID

-68.391

-57.533

PROGRAMMA 2 VERKEER, VERVOER EN WATER

-5.708

-2.691

PROGRAMMA 3 ECONOMIE

-1.348

-1.348

PROGRAMMA 4 ONDERWIJS

-3.452

-22.995

PROGRAMMA 5 SPORT, CULTUUR EN RECREATIE

-48.536

-172.128

PROGRAMMA 6 SOCIAAL DOMEIN

-2.747.465

-3.246.167

PROGRAMMA 7 VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU

-170.300

-182.967

BATEN

Begroting na wijziging 2020

Rekening 2020

PROGRAMMA 0 BESTUUR EN ONDERSTEUNING

224.908

412.340

PROGRAMMA 1 VEILIGHEID

-9.000

0

PROGRAMMA 3 ECONOMIE

-417.238

-458.433

PROGRAMMA 4 ONDERWIJS

-25.511

0

PROGRAMMA 5 SPORT, CULTUUR EN RECREATIE

-208.904

19.870

PROGRAMMA 6 SOCIAAL DOMEIN

2.973.853

3.484.486

PROGRAMMA 7 VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU

0

0

PROGRAMMA 8 VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDELIJKE VERNIEUWING

-1.680

0

TOTAAL BATEN

2.536.428

3.458.264

NADELIG SALDO a.g.v. CORONA CRISIS

-415.367

Toelichting tabel:
Totaal heeft de gemeente Bloemendaal een nadelig saldo van bruto € 415.367 als gevolg van de Corona crisis. Het gaat hier om een saldo, en niet alle financiële effecten zijn exact in beeld te brengen. Bijvoorbeeld minderopbrengst parkeren en toeristenbelasting kunnen ook veroorzaakt worden door 'minder goed strandweer'. In het saldo is echter sprake van een voordeel van € 298.034 TOZO dat via resultaatbestemming ten gunste komt van 2021.
Indien hiervoor gecorrigeerd wordt, dan is het 'netto saldo Corona' circa € 713.000 negatief.

Extra lasten
- Lasten Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (TOZO): € 3.186.451 (onderdeel programma Sociaal Domein). De lasten worden door het Rijk gecompenseerd (zie baten sociaal domein)
- Extra kosten bedrijfsvoering/ICT etc.: € 167.156
- Ondersteuning sport en cultuur: € 172.128
- Extra kosten afvalinzameling: € 163.135

Minder baten en compensatie
- minder parkeeropbrengsten t.o.v. de begroting: € 479.196
- minder toeristenbelasting t.o.v. de begroting: € 457.000

Compensatie:
Rijk: € 923.894 is inclusief het incidenteel schrappen van de verhoging van de opschalingskorting van € 66.000 in 2020.
Provincie Noord-Holland inzake instandhouding openluchttheater Caprera: € 100.286

NB: Rijk: Meer opbrengsten TOZO dan lasten TOZO: € 298.034 (kosten lopen door in 2021)

Deze pagina is gebouwd op 07/27/2021 09:00:26 met de export van 07/27/2021 08:51:22